พูดอย่างมีกึ๋น
ตอน : การฝึกซ้อมการพูด
โดย..ดร.สุทธิชัย ปัญญโรจน์
การฝึกซ้อมการพูดมีความสำคัญมากต่อความสำเร็จและความล้มเหลว ในการไปพูดจากสถานการณ์จริงๆ เพราะการฝึกซ้อมการพูดมีประโยชน์หลายๆอย่าง เช่น จะทำให้เราเกิดความมั่นใจในตนเองมากยิ่งขึ้น , ทำให้เราพูดคล่องขึ้นโดยไม่ต้องคิดให้เสียเวลา , ทำให้พูดได้ครบประเด็นต่างๆของเรื่องที่พูดตามความต้องการ , ทำให้บริหารเวลาในการพูดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ฯลฯ
เมื่อคุณต้องการประสบความสำเร็จในการพูดคุณจะละเลยการฝึกซ้อมไม่ได้เลย เพราะการพูดก็ต้องอาศัยทักษะเหมือนกับการเล่นกีฬา การเล่นดนตรี การวาดรูป ฉะนั้น หากเราได้เตรียมบทในการพูดแล้ว ขอให้ท่านจงฝึกซ้อมการพูด และหากท่านมีโอกาสพูดเรื่องนั้นๆ หลายๆเวทีก็จะทำให้ท่านได้มีโอกาสฝึกซ้อมมากยิ่งขึ้น
การฝึกซ้อมในจินตนาการ หากท่านได้มีโอกาสอ่านหนังสือที่สอนเกี่ยวกับเรื่องความสำเร็จ ภายในหนังสือบางเล่มก็มักจะบรรยายถึงเรื่องการซ้อมในจินตนาการ กล่าวคือ มีการนำนักกีฬาบาสเกตบอลมา 3 คน แล้วให้คนที่ 1 ได้มีการฝึกชู้ดลูกบาสเกตบอลของจริง แล้วให้คนที่ 2 ฝึกชู้ดลูกบาสเกตบอลในจินตนาการและให้คนที่ 3 ไม่ต้องฝึกอะไรเลย ผลปรากฏว่า คนที่ 1 และ คนที่ 2 ทำคะแนนในการชู้ดลูกบาสเกตบอลได้เท่ากัน สำหรับคนที่ 3 ทำคะแนนได้น้อยมาก
หากท่านไม่มีเวลาฝึกซ้อมการพูดจริง ก็ขอให้ท่านแบ่งเวลาฝึกซ้อมโดยการใช้จินตนาการ และควรจินตนาการว่ามีผู้ฟังท่านเป็นจำนวนมาก เป็นหลักพันได้ยิ่งดี เพราะบางคนจินตนาการว่ามีคนสิบยี่สิบคนฟัง แล้วพอไปพูดจริงมีคนฟังเป็น พันคนเลยทำให้ประหม่าพูดไม่ออก แต่หากว่าเราจินตนาการว่ามีคนฟังเราเป็นพันคน แล้วไปพูดจริงมีแค่หลักร้อย ท่านก็จะไม่กลัวและเกิดความมั่นใจในตนเองมากขึ้น
มีคนเคยตั้งคำถามผมว่า แล้วจะฝึกซ้อมการพูดอย่างไรดี ความจริงการพูดเป็นศิลปะแขนงหนึ่ง การฝึกซ้อมการพูดจึงไม่มีรูปแบบตายตัว เพราะบางคนฝึกซ้อมการพูดต่อหน้ากระจก ได้ผลดี แต่บางคนบอกว่าน่าเบื่อ , บางคนฝึกซ้อมการพูดโดยการเดินตามชายหาดทะเล , บางคนฝึกซ้อมการพูดต่อหน้าเพื่อนๆ , บางคนฝึกพูดในจินตนาการ ทั้งนี้ไม่มีรูปแบบตายตัว ขอให้ท่านลองหาวิธีการ การฝึกซ้อมการพูดในแบบฉบับของท่านเอง จะเป็นการดีที่สุด เพราะนักพูดชื่อดังในระดับโลกและในระดับประเทศมีวิธีการฝึกซ้อมที่ไม่เหมือนกัน
การฝึกซ้อมการพูดมีแบบฝึกซ้อมด้วยตนเอง ผู้ฝึกจะต้องอาศัยประสบการณ์ในการขึ้นพูดบ่อยๆ และค่อยปรับปรุงแก้ไขการพูดของตนเองให้พัฒนาขึ้น ซึ่งในยุคปัจจุบัน เราสามารถบันทึก VDO การพูดในแต่ละครั้งของเราเพื่อมาดูจะได้เห็นข้อที่ควรปรับปรุง ข้อผิดพลาด ข้อเด่น ของตนเองได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
การฝึกซ้อมการพูดที่เป็นระบบ ในปัจจุบัน มีสถาบันที่สอนการพูดเกิดขึ้นอย่างมากมายกว่าในอดีตซึ่งท่านสามารถหาเรียนหรือลงทะเบียนเรียนได้ อีกทั้งมีระบบการฝึกพูดเกิดขึ้นมาหลายระบบ เช่น การฝึกพูดระบบโทสต์มาสเตอร์ ท่านสามารถฝึกได้จาก สมาคมฝึกการพูดแห่งประเทศไทย , สโมสรฝึกการพูดในจังหวัดต่างๆ การฝึกพูดระบบเดล คาร์เนกี้ และระบบการพูดแบบการฑูต ซึ่งรูปแบบการฝึกซ้อมแบบเป็นระบบจะมีอาจารย์ วิทยากรหรือบุคคลที่มีประสบการณ์ค่อยชี้แนะในการพูดแต่ละครั้ง เพื่อที่จะช่วยให้ผู้ฝึกซ้อมการพูดได้นำไปปรับปรุงเปลี่ยนแปลงแก้ไขข้อบกพร่องของตนเอง
สำหรับหลายๆท่านที่มีหน้าที่การงานเป็นวิทยากร ท่านก็ควรมีการฝึกซ้อมการใช้ทัศนอุปกรณ์ต่างๆประกอบการพูดเพื่อทำให้การพูดของท่านเป็นไปได้ดียิ่งขึ้นในเวลาที่จะต้องไปพูดจริงๆ เช่น การฝึกซ้อมการพูดและหัดเปิดสไลด์ไปด้วย , การฝึกใช้เทคโนโลยีต่างๆ , การฝึกท่าทางในการประกอบการพูด ฯลฯ
และเมื่อคุณได้ฝึกซ้อมอย่างเต็มที่แล้ว ก่อนพูดจริงคุณควรประเมินอีกครั้งหนึ่ง เช่น การจะเพิ่มตัวอย่างเรื่องใดหรือตัดตัวอย่างเรื่องใดออกไป การใช้เวลาในการพูดเหมาะสมไหม การเตรียมสไลด์น้อยไปหรือมากเกินไปหรือเปล่า การใช้สีหน้า ท่าทาง น้ำเสียงในการพูดเหมาะสมหรือเปล่า เป็นต้น
